Chuyến đi đến rừng rậm
châu Phi
Công viên quốc gia Gombe là ngôi nhà của quần thể tinh tinh sống trong tự nhiên được theo dõi bằng tài liệu tốt nhất. Hơn 50 năm trước đây, tiến sĩ Jane Goodall bắt đầu công việc của mình ở đây và di sản về khám phá khoa học vẫn tiếp tục cho đến ngày nay. Hãy quan sát kỹ hơn.
Hiểu rõ và bảo vệ tinh tinh
Số năm nghiên cứu
54
SỐ GIỜ QUAN SÁT
200.000
Số bản ghi chu kỳ sống đầy đủ của sinh vật
40
Khi đi bộ xuyên qua rừng rậm, chúng tôi gặp Glitter cùng con gái là Gossamer
trên lưng. Con tinh tinh mẹ thường có 4 đến 6 con, mỗi con cách nhau khoảng 5
năm. Việc sinh đôi là rất hiếm, nhưng chính Glitter đã ra đời trong một lần
sinh đôi. Tinh tinh con sống chung với mẹ trong 10 năm đầu tiên của cuộc đời
và trong khoảng 3-4 năm đầu tiên, chúng được cõng như thế này.
Khám phá địa điểm này
Con tinh tinh này là một phần của Gia đình G và có một cái tên đáng nhớ:
Google. Được đặt tên để tôn vinh quan hệ đối tác lâu dài giữa JGI và Google,
chú tinh tinh này thuộc cộng đồng tinh tinh Kasakela, một trong ba cộng đồng
ở Gombe. Tuy một cộng đồng có thể có nhiều hơn 160 con tinh tinh, chúng có xu
hướng ở một mình hoặc theo nhóm nhỏ hơn.
Khám phá địa điểm này
Tinh tinh dùng khoảng bảy giờ một ngày để ăn uống và khi không ăn thì chúng
nghỉ ngơi, vui đùa và chăm sóc lông. Chúng là những động vật có tính xã hội
cao và giao tiếp khá giống con người: chúng hôn, ôm, cù và nắm tay. Chúng
cũng la hét và dậm chân giống như chúng ta! Về đêm tinh tinh làm tổ trên cây
để ngủ.
Khám phá địa điểm này
Một ngày trong đời sống của tinh tinh
Đời sống trong rừng ra sao? Hãy đi chơi với những chú tinh tinh Gombe như Glitter
và Gossamer và
tìm hiểu về thói quen của những sinh vật
có DNA giống với chúng ta đến 98%.
Gặp các sinh vật sống ở Gombe
Như tất cả các khu rừng khác, Công viên quốc gia Gombe là một
hệ sinh thái độc đáo được tạo bởi những sinh vật đủ
hình dạng và kích thước. Hãy tìm hiểu những sinh vật hàng xóm.
Tinh tinh
Pan troglodyteTinh tinh
Pan troglodyte
Đứng thẳng! Mặc dù tinh tinh có thể đứng bằng hai chân sau, nhưng tinh tinh là động vật di chuyển bằng 4 chân. Tinh tinh có bàn tay khéo léo và ngón tay cái đối diện như con người, nhưng cũng có những ngón tay dài và ngón chân lớn đối diện giúp chúng bám vào cành cây trong khi tìm thức ăn.
Khỉ đầu chó Olive
Khỉ đầu chó anubisKhỉ đầu chó Olive
Khỉ đầu chó anubis
Bạn hay thù? Mặc dù khỉ đầu chó con và tinh tinh con chơi với nhau trong thời thơ ấu, nhưng khi chúng lớn lên lại trở thành các loài động vật ít thân thiện. Khỉ đầu chó thường tìm các nguồn thức ăn giống với tinh tinh và tinh tinh sẽ ăn thịt khỉ đầu chó con. Không giống với tinh tinh, khỉ đầu chó rất thích bơi lội, vọc nước và vui chơi dưới nước.
Rắn vảy sừng
AtherisRắn vảy sừng
Atheris
Hãy cẩn thận khi bạn đi bộ! Trong những bụi cây thấp, bạn có thể bắt gặp loài rắn độc có vảy này phổ biến ở rừng Gombe. Tinh tinh có niềm đam mê và bản năng sợ hãi về loài rắn giống như con người. Tinh tinh thậm chí còn có tiếng gọi riêng biệt ('snake wraa') để cảnh báo các con tinh tinh khác về sự hiện diện của loài rắn trong rừng.
Bọ phân
ScarabaeoideaBọ phân
Scarabaeoidea
Gặp gỡ nhà tái chế tuyệt vời. Các con bọ cánh cứng này cuộn phân thành những viên tròn nhỏ để chúng chôn, đẻ trứng và thậm chí xây nhà. Những con côn trùng này đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, bao gồm cả phân tán hạt và truyền các chất dinh dưỡng cho đất.
Động vật nhiều chân
SpirostreptidaĐộng vật nhiều chân
Spirostreptida
Loại động vật có nhiều chân! Động vật nhiều chân được biết đến với nhiều chân di chuyển trên mặt đất rừng, nơi chúng giúp phân hủy chất thực vật thối rữa, nấm, động vật và côn trùng. Chân của động vật chân đốt này cũng rất quan trọng trong cách tán tỉnh cầu kỳ.
Công viên quốc gia Gombe là một dải đất được bảo vệ nằm ở rìa phía tây của
Tanzania. Chạy dọc theo Bờ hồ Tanganyika, công viên là sự kết hợp của những
đồng cỏ lộ thiên và khu rừng xanh rụng lá theo mùa. Trong các khu rừng của
Gombe, tồn tại một quần thể tinh tinh được nghiên cứu lâu nhất trên Trái
đất.
Khám phá địa điểm này
Tinh tinh có nguồn gốc từ các khu rừng ở Trung và Tây Phi, trong đó có
Tanzania. Chúng sống gần cây cối vì thức ăn của chúng chủ yếu là trái cây, dù
chúng cũng thích ăn lá cây, côn trùng và động vật có vú nhỏ (bao gồm cả khỉ).
Khi đi bộ qua một khu rừng của tinh tinh, bạn sẽ nghe thấy tiếng lẩm bẩm và
la hét để gọi đáp. Những tiếng ‘kêu
réo’ này là tiếng gọi lớn tinh tinh sử dụng để thông báo về sự hiện diện
của bản thân và giao tiếp với những con tinh tinh khác.
Khám phá địa điểm này
Năm 1957, cô gái 23 tuổi Jane Goodall chuyển tới Đông Phi từ nước Anh quê
hương cô, để theo đuổi niềm đam mê thời thơ ấu đối với động vật châu Phi. Cô
làm việc cho nhà cổ sinh vật học nổi tiếng Louis Leakey. Ông tin rằng việc
nghiên cứu bộ động vật linh trưởng có thể mở ra những manh mối về tổ tiên của
loài người. Tinh thần mạo hiểm của Jane đã dẫn cô đến những khu rừng của
Gombe vào tháng 7 năm 1960 và nghiên cứu tiên phong của cô ở đây đã làm thay
đổi tiến trình của môn động vật linh trưởng hiện đại.
Khám phá địa điểm này
Khi Jane mới chuyển đến Gombe cô sống trong một căn lều với mẹ, thực hiện việc quan sát bằng ống nhòm đã qua sử dụng và ghi chú bằng bút chì và giấy. Cô đã quan sát sự di chuyển của tinh tinh suốt cả ngày để ghi lại thói quen hàng ngày và kết cấu xã hội của chúng. Cô nhanh chóng nhận ra rằng những gì mình quan sát được có thể thay đổi hầu hết các khái niệm thông thường về tinh tinh.
Lúc đầu, các con tinh tinh nhút nhát xung quanh Jane, điều này gây khó khăn khi tiến hành nghiên cứu. Theo thời gian, tinh tinh được tập làm quen hoặc đã quen với Jane và cô đã có thể quan sát gần và thậm chí tiếp xúc được với tinh tinh. Jane thấy tinh tinh cười, vui chơi, chải lông, tìm thức ăn và đi săn. Cô ấy cũng chứng kiến cảnh bạo lực của tinh tinh và thậm chí trải qua cuộc chiến tinh tinh. Bằng cách sống với tinh tinh trong tự nhiên, Jane đã khám phá thế giới bí mật của chúng.
Trong năm đầu tiên, Jane quan sát một con tinh tinh có tên là David Greybeard sử dụng lá cỏ để lấy mối từ các lỗ nhỏ. Nó đã sử dụng cỏ như một công cụ, điều mà các nhà khoa học cho là chỉ có ở con người. Quan sát của Jane đã cách mạng hóa suy nghĩ của chúng ta về mối quan hệ giữa con người và thế giới động vật. Bây giờ chúng ta biết rằng tinh tinh là loài gần giống con người nhất, có 98% DNA giống với chúng ta.
Jane là một nhà nghiên cứu động vật phi truyền thống, vì cô đặt tên cho các đối tượng nghiên cứu của mình thay vì gán cho chúng những con số. Cô đã thiết lập một hệ thống đặt tên trong đó sinh vật mới ra đời được đặt tên bắt đầu bằng chữ giống như tên của mẹ. Cây gia phả này cho thấy các thành viên của Gia đình G, vốn thuộc về cộng đồng tinh tinh Kasakela lớn hơn. Bạn có thể xem Google, Glitter và Gossamer bây giờ trong Chế độ xem phố.
Năm 1977 Học viện Jane Goodall được thành lập để phát triển các nghiên cứu hiện có ở Gombe và mở rộng phạm vi của những công trình khoa học và tầm nhìn về nhân đạo của Jane. Nhiệm vụ hiện nay của JGI không chỉ giới hạn ở Gombe và tổ chức đang nỗ lực để bảo vệ 85% tinh tinh và môi trường sống của chúng trên khắp châu Phi. Họ cũng vận động những người trẻ tuổi trên khắp thế giới tham gia các dự án bảo tồn cộng đồng thông qua chương trình Rễ và Chồi.
Các nhà khoa học tại Trung tâm nghiên cứu suối Gombe đang hợp tác với các phòng thí nghiệm trên thế giới, bao gồm cả Trường đại học Duke, để đóng góp vào nghiên cứu học thuật. Bằng cách sử dụng các nguồn nghiên cứu của Gombe làm dữ liệu ban đầu, các nhà khoa học có thể dự đoán những thay đổi trong môi trường sống, cấu trúc xã hội và dịch bệnh có khả năng ảnh hưởng đến quần thể tinh tinh như thế nào. Nghiên cứu tinh tinh cũng có thể mở ra những manh mối về con người (ví dụ: các nghiên cứu về SIV tinh tinh ở Gombe đã đóng góp vào nghiên cứu về vi rút HIV).
JGI cũng đã đầu tư vào một chương trình bảo tồn cộng đồng để cho phép người dân địa phương xây dựng môi trường bền vững đồng thời thúc đẩy các mục tiêu bảo tồn khu vực, như trồng lại rừng và chấm dứt việc buôn bán thịt thú rừng. Bằng cách đầu tư vào y tế và giáo dục và cung cấp các khóa đào tạo về quản lý tài nguyên, nông nghiệp và lâm nghiệp, các chương trình CCC thúc đẩy sự thịnh vượng về kinh tế và văn hóa trong khi bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Bảo vệ tinh tinh nghĩa là bảo vệ môi trường sống của chúng và môi trường sống đó kéo dài đến bên ngoài ranh giới của công viên. JGI đang triển khai điện thoại thông minh và máy tính bảng Android có GPS cho dân địa phương và kiểm lâm trên khắp châu Phi. Những thiết bị giám sát rừng này có thể ghi lại và báo cáo sự hiện diện của động vật hoang dã và các hoạt động bất hợp pháp của con người. Dữ liệu sau đó được tải lên đám mây, phân tích bằng cách sử dụng Google Earth Engine và chia sẻ với người có trách nhiệm ra quyết định.
Khi dữ liệu hiện trường được thiết bị giám sát báo cáo kết hợp với hình ảnh vệ tinh, các nhà khoa học bảo tồn có thể theo dõi sức khỏe của môi trường sống của tinh tinh trên quy mô lớn. Bằng cách sử dụng công nghệ tiên tiến, các nhà khoa học này có thể lên kế hoạch, thực hiện và đánh giá những nỗ lực bảo tồn môi trường sống. JGI đang làm việc để mở rộng nỗ lực giám sát rừng trong môi trường sống của tinh tinh để cho phép kiến thức địa phương được tiếp cận trên toàn cầu.
Với hệ sinh thái độc đáo, quần thể tinh tinh được theo dõi bằng dữ liệu đầy đủ và hơn 50 năm nghiên cứu đột phá, Gombe là một phòng thí nghiệm sống. Những khám phá được thực hiện trong các khu rừng của Gombe được áp dụng với hệ sinh thái trên toàn thế giới. Là nơi có vẻ đẹp tự nhiên, môi trường sống động vật hoang dã quan trọng và trung tâm nghiên cứu khoa học, Gombe thực sự là một nơi khác biệt.
Di sản nghiên cứu
ở Gombe
Trước quá trình quan sát của Jane ở Gombe, người ta cho rằng con người là sinh vật duy nhất trên trái đất đã sử dụng công cụ. Gombe đã trở thành trung tâm của sự nghiên cứu đột phá mãi từ đó, với sự dẫn dắt của Học viện Jane Goodall, nơi tập trung tìm hiểu tinh tinh, sự bảo tồn và cộng đồng.
Thông điệp từ Jane Goodall
Khi đến Gombe, tôi bắt đầu quan sát và tìm hiểu về loài tinh tinh tuyệt vời đã xây nhà ở đó. Những gì tôi học được trong những năm nghiên cứu ở Gombe đã truyền cảm hứng và làm phong phú kiến thức của tôi. Tôi hy vọng rằng hành trình của bạn thông qua trang web này và những hình ảnh trên Chế độ xem phố sẽ đưa bạn đến chuyến đi tìm hiểu và khám phá tương tự.
Qua thời gian ở Gombe và những năm sau đó, tôi đã học được rằng việc hiểu thế giới mà chúng ta đang cùng chung sống quan trọng đối với mỗi người chúng ta như thế nào. Bởi vì chỉ khi thực sự hiểu, chúng ta mới bắt đầu quan tâm và chỉ khi thật sự quan tâm, chúng ta mới hành động. Đây là cách thay đổi xảy ra. Đây là cách chúng ta sẽ thực hiện các thay đổi cần thiết để sống trong sự cân bằng và hài hòa trên hành tinh này. Hành tinh mà tất cả chúng ta gọi là nhà.
—Tiến sĩ Jane Goodall, Tiến sĩ, Nữ hiệp sĩ &
Người sáng lập Sứ giả hòa bình Liên hiệp quốc, Viện Jane Goodall
Ngày 21 tháng 10 năm 2014
Khám phá
Công viên quốc gia Gombe
Khám phá một số trong số hàng trăm loài sinh vật
sống ở Gombe khi bạn lang thang trên những lối đi ở bãi biển
và những đường mòn trong rừng trong Chế
độ xem phố.
Tìm hiểu thêm


